Decennia na Bosman woedt de transferstrijd in het voetbal nog steeds
De Europese uitspraak over de zaak van Jean Marc Bosman veranderde dertig jaar geleden het economische landschap van het voetbal en de sport worstelt nog steeds met de juridische nasleep.
Het laatste hoofdstuk volgt op een vonnis van het Europees Hof van Justitie in 2024 ten gunste van de voormalige Franse middenvelder Lassana Diarra dat een mogelijke collectieve rechtszaak door spelersvakbonden heeft aangewakkerd en die de voetbalautoriteiten miljarden euro's kan kosten volgens een advocaat die hen vertegenwoordigt en die aan AFP vertelde.
Bosman veranderde het speelveld in Europa. In december 1995 oordeelde het Europees Hof van Justitie ten gunste van de Belgische middenvelder die een rechtszaak had aangespannen tegen RFC Liege de Belgische voetbalbond en de Europese bestuursinstantie UEFA nadat de club zijn transfer naar de Franse ploeg Dunkerque in 1990 had geblokkeerd.
Liege stelde dat hoewel Bosmans contract was afgelopen zij een transfersom wilden ontvangen.
De beslissing introduceerde vrije agency in het voetbal en meer. Het Europees Hof van Justitie oordeelde ook dat competities in de Europese Unie geen limieten mochten stellen aan spelers uit andere EU landen.
Spelers en hun zaakwaarnemers pasten zich snel aan aan de nieuwe regels. De Nederlandse internationals Edgar Davids en Michael Reiziger waren de eerste grote namen als vrije agenten toen zij Ajax verlieten voor Inter Milan de zomer daarna een vroeg signaal dat de uitspraak de concentratie van talent bij de grootste clubs in Europa zou versnellen.
De uitspraak kwam op een moment dat de inkomsten in de belangrijkste Europese competities stegen met name in de Engelse Premier League en wellicht niet toevallig net voor miljardairs begonnen met het kopen van clubs beginnend met Roman Abramovich bij Chelsea in 2003.
De Bosman beslissing heeft een reeks vervolgzaken uitgelokt terwijl het voetbal worstelt met hoe spelerscontracten te reguleren.
De laatste actie wordt in de Nederlandse rechtbanken gevoerd door een groep genaamd Justice for Players tegen FIFA de 28 nationale EU bonden en de vier Britse thuisbonden en volgt op de uitspraak ten gunste van Diarra een voormalige speler van Chelsea Arsenal Real Madrid en Paris Saint Germain.
Toen in 2014 zijn club Lokomotiv Moscow probeerde zijn salaris te verlagen stemde Diarra in met een deal bij de Belgische club Charleroi.
Lokomotiv eiste een vergoeding en het transfergerechtshof van FIFA steunde hen en beval Diarra 10 miljoen euro te betalen aan Lokomotiv en legde hem een schorsing op van 15 maanden.
Toen het Europees Hof van Justitie ten gunste van Diarra oordeelde vond het ook dat professionele voetballers die een actieve carrière hadden gehad in een periode van meer dan 20 jaar van 2002 tot 2024 en misschien nog steeds tot op heden schade hadden geleden zei Dolf Segaar een Nederlandse advocaat in de raad van Justice for Players.
We hebben berekend dat elke speler gemiddeld acht procent op hun salarissen heeft geleden zei Segaar.
Voor een geschatte 100000 professionele spelers in die periode is het zeker enkele miljarden euro's voegde hij eraan toe.
Het probleem is dat voor spelers zonder ontbindende clausule wat in veel Europese landen illegaal is je niet weet of je het contract beëindigt wat je precies moet betalen aan je voormalige club.
Segaar probeert nationale spelersvakbonden te werven om zijn actie meer geloofwaardigheid te geven.
Hij zei te hopen in de eerste kwartaal van 2026 naar de rechtbank te gaan.
Het proces zelf kan enkele jaren duren voegde hij eraan toe.
Voormalig speler David Terrier leidt zowel de Franse spelersvakbond die zich heeft aangesloten bij de actie als de internationale spelersorganisatie FIFPRO Europe die dat niet heeft gedaan.
Het is moeilijk voor veel vakbonden omdat het direct tegen hun bond is en sommige vakbonden hebben direct contact en overeenkomsten met hun bonden zei Terrier tegen AFP.
Rijke clubs blijven rijk
Hij zei te hopen te kunnen onderhandelen zoals hij had geprobeerd in de Diarra zaak.
Lassana Diarra wilde geen Jean Marc Bosman worden zei Terrier. Hij zei ik speel in het nationale team ik speel voor de topclubs en ik wil niet dat mensen mij herinneren om deze zaak. Ik wil dat mensen mij herinneren om wat ik heb gewonnen of verloren op het veld.
En FIFA reageerde nooit.
Terrier zei verbaasd te zijn over de houding van FIFA en vergeleek hun resultaten met die van een voetbalclub.
Als ik een advocaat ben voor FIFA weet ik dat ik geen kans heb om te kwalificeren als een Champions League advocaat of Club World Cup advocaat omdat ik alle zaken heb verloren zei hij.
Zowel FIFA dat reageerde op het Diarra vonnis met tussentijdse regels als de Europese bestuursinstantie UEFA weigerden commentaar te geven op die zaak maar beiden hebben verklaringen uitgegeven waarin ze stellen het transfersysteem te zullen herzien.
Segaar Terrier en de voetbalorganisaties lijken het eens over enkele punten.
Clubs zouden het recht moeten hebben om hun jeugdspelers een eerste professioneel contract aan te bieden. Spelers zouden niet moeten kunnen opstappen in de eerste een of twee jaar van een contract.
En clubs zouden compensatie moeten ontvangen via een afgesproken transparante formule of via ontbindende clausules.
Het systeem dat eruit voortkomt zei Segaar zal de economie op een bepaalde manier veranderen maar het zal waarschijnlijk niet zo verstorend zijn als de Bosman uitspraak destijds was.
Maar voegde hij eraan toe de rijkere clubs zullen rijk blijven. Dat systeem zal niet veranderen.