O Liga Mistrzów UEFA
Historia, format, organizacja, relacje medialne
Liga Mistrzów UEFA (znana także jako UCL lub po prostu Liga Mistrzów) to coroczna rywalizacja klubowa organizowana przez UEFA dla drużyn stowarzyszonych mężczyzn. Założona w 1955 roku jako Puchar Europy, w 1992 roku przemianowana została na Ligę Mistrzów UEFA i jest powszechnie uważana za jedną z najbardziej prestiżowych rozgrywek piłkarskich na świecie.
Zwycięzca Ligi Mistrzów UEFA zapewnia sobie miejsce w przyszłorocznej edycji Ligi Mistrzów, a także możliwość udziału w Superpucharze UEFA oraz Klubowych Mistrzostwach Świata FIFA.
Najbardziej utytułowanym klubem w tych rozgrywkach jest Real Madrid, a inne zespoły jak Ajax, AC Milan, Barcelona, Bayern Monachium, Liverpool, Manchester United i Internazionale również zdobywały tytuł wielokrotnie.
Do końca sezonu 2023/24 Liga Mistrzów przebiegała w następujący sposób: Turniej oficjalnie rozpoczynał się w czerwcu serią meczów kwalifikacyjnych obejmujących rundę wstępną, trzy rundy kwalifikacyjne i jedną rundę play-off. Wszystkie mecze rozgrywane były w formacie dwumeczu, a sześć drużyn, które pomyślnie przeszły ten etap, dołączało do 26 zespołów już zakwalifikowanych poprzez swoje krajowe ligi. Faza główna turnieju - rozpoczynająca się od fazy grupowej - startuje we wrześniu, kiedy to 32 drużyny są podzielone na osiem grup po cztery zespoły.
Każda drużyna gra ze sobą dwukrotnie, a dwie najlepsze drużyny z każdej grupy kwalifikują się do pierwszej rundy pucharowej, znanej jako 1/8 finału. Zespoły, które zajmują trzecie miejsce w grupie, trafiają do Ligi Europy UEFA, drugiego poziomu rozgrywek klubowych w Europie, w rundzie 32.
W trakcie 1/8 finału Ligi Mistrzów każda drużyna gra ze sobą zarówno u siebie, jak i na wyjeździe, a zwycięzcy awansują do ćwierćfinałów, następnie półfinałów, a w końcu do finału. Zarówno ćwierćfinały, jak i półfinały rozgrywane są jako dwumecze, podczas gdy finał, który zwykle odbywa się pod koniec maja lub na początku czerwca, rozgrywany jest jako jedno spotkanie.
Jednak od sezonu 2024/25 UEFA zdecydowała się wprowadzić szereg zmian, w tym:
- Do turnieju głównego przystąpią 36 klubów zamiast 32
- Cztery koszyki po dziewięć drużyn zamiast ośmiu koszyków po cztery zespoły
- Rezygnacja ze spadków drużyn z Ligi Mistrzów do Ligi Europy
- Drużyny zagrają z ośmioma różnymi przeciwnikami w fazie grupowej, zarówno u siebie, jak i na wyjeździe, zamiast trzech
- Runda 1/8 finału będzie miała dwie ścieżki: Drużyny, które zajmą miejsca 1-8, automatycznie zdobędą miejsce, a drużyny z miejsc 9-24 będą musiały rywalizować w dwumeczu (drużyny z miejsc 9-16 przeciwko drużynom z miejsc 17-24) o osiem miejsc w 1/8 finału
Reszta rozgrywek toczy się zgodnie z poprzednimi formatami, z dwumeczowym etapem 1/8 finału, ćwierćfinałami i półfinałami, po których następuje finał rozgrywany jako jedno spotkanie. Sparowania ćwierćfinałowe będą ustalane drogą losowania, gdzie wszystkie drużyny, bez względu na ranking czy kraj pochodzenia, będą dobierane losowo.
Z uwagi na swoją globalną popularność i prestiż, Liga Mistrzów cieszy się szeroką dystrybucją praw do transmisji i streamingu na żywo w telewizji na całym świecie. W USA prawa do transmisji Ligi Mistrzów UEFA były w rękach różnych nadawców w ciągu lat. ESPN, który posiadał prawa od 1995 do 2009 roku, był pierwszym nadawcą oferującym transmisje TV oraz opcje streamingu na żywo w USA, po nim były Fox Sports i Turner Sports. Najnowsze amerykańskie prawa do transmisji przyznane zostały Paramount+ (komentarz w języku angielskim) do sezonu 2029-30 oraz TUDN (komentarz w języku hiszpańskim) do sezonu 2026-27.
W Wielkiej Brytanii Sky Sports, który posiadał prawa od 1992 do 2003 roku, był pierwszym nadawcą z wyłącznymi prawami do transmisji telewizyjnych Ligi Mistrzów UEFA. W 2003 roku ITV uzyskało częściowe prawa do transmisji Ligi Mistrzów za pośrednictwem umowy ze Sky Sports, która trwała do 2015 roku, kiedy to BT Sports zdobyło prawa telewizyjne w wieloletniej umowie do 2024 roku. Od 2024 roku Amazon Prime Video zdobyło prawa do transmisji na żywo i transmisji 17 meczów Ligi Mistrzów.